Trzeci rok życia okiem logopedy

wielkość czcionki Zmniejsz czcionkę Powiększ czcionkę
Wydrukuj
Email

Trzeci rok życia nazywany jest okresem zdania. Jest to etap znacznej aktywności komunikacyjnej dziecka i manifestuje się częstym mówieniem i powtarzaniem wypowiedzi dorosłych.

Jak wskazuje Kurcz (2000), dziecko w tym wieku przechodzi od fazy wypowiedzi dwuwyrazowych (od 17. do 27 ms. ż.) przez fazę wypowiedzi kilkuwyrazowych (od 20. do 40 ms. ż.), do fazy pełnych zdań (od 26. do 42 ms. ż.).

Rozwój mowy trzylatka

Dziecko 3 -letnie mówi około 1000 słów. Na tym etapie w dalszym ciągu w mowie dziecka mogą dominować krótkie wyrazy o prostej strukturze i będą one wymawiane znacznie lepiej niż dłuższe, co wynika z małej sprawności aparatu mowy, aczkolwiek w tym okresie powoli zaczną pojawiać się już dwu- i trzy- sylabowe wyrazy. Do końca 3. roku życia dziecko coraz częściej posługuje się zdaniami pojedynczymi rozwiniętymi i zdaniami złożonymi. Dziecko coraz częściej w swoich wypowiedziach stosuje spójniki takie jak „i/a/bo/aby/ żeby”. Mowa 3 -latka powinna być już zrozumiała dla otoczenia. Dziecko w sposób werbalny jest już w stanie wyrazić swoje pragnienia i potrzeby.

Dzięki śpiewaniu piosenek i powtarzaniu wierszyków, dziecko powtarza coraz trudniejsze konstrukcje składniowe, natomiast nie stosuje ich jeszcze w mowie spontanicznej.

Trzylatek zadaje coraz więcej pytań. Niemalże z dnia na dzień wzrasta jego zasób słownictwa, obserwuje się też intensywny rozwój fleksji, aczkolwiek na tym etapie dziecko nadal może popełniać błędy gramatyczne i fleksyjne.

Słownictwo dziecka w 3. roku życia obejmuje głównie nazwy:

zwierząt
pokarmów/napojów
ubrań
części ciała
przedmiotów codziennego użytku
zabawek
urządzeń i wyposażenia mieszkania
pojazdów

Na tym etapie głównie dominują rzeczowniki, ale coraz częściej zaczynają pojawiać się czasowniki, zwłaszcza do określenia funkcji biologicznych tj. jeść, myć, do bezpośredniej wymiany z osobami z otoczenia np. dać, mieć, do określenia ruchów i czynności wykonywanych przez dziecko np. stać, siedzieć, rzucać, iść.

Wraz z końcem 3. roku życia w mowie dziecka pojawia się coraz więcej przymiotników i przysłówków np. ładny, brzydki, grzeczny, niegrzeczny itd.

Artykulacja trzylatka

W 3. roku życia dziecko potrafi artykułować

samogłoski [a, o, u, e, i, y] (czasem bez [y])
spółgłoski [p, b, m, t, d, k, g, ch, f, w, l, ł, j, n, ń, ś, ź, ć, dź]

Na tym etapie normą rozwojową jest jeszcze to, że dziecko zastępuje artykulację trudniejszych głosek łatwiejszymi, dobrze opanowanymi (trzylatek nie musi jeszcze mówić głosek [s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż, r], może też dochodzić do redukcji grup spółgłoskowych). Nie wymagajmy od dziecka, aby mówiło głoski, na które rozwojowo nie jest jeszcze gotowe.

Wobec tego normą rozwojową jest, że trzylatek powiel np. lowel [rower], śamolot [samolot], źaba [żaba].

Mówienie o sobie w 1 osobie utrwala się pod koniec 3. roku życia

3 rok życia jest czasem niezwykle intensywnego rozwoju dziecka. To moment, kiedy zaczyna rozumieć, że ono i mama nie są tym samym. Dziecko zaczyna dążyć do autonomii, dostrzega swoją tożsamość i coraz częściej mówi o sobie „ja”.

Jakie umiejętności powinien mieć trzylatek?

nawiązuje kontakt wzrokowy z osobą, z którą rozmawia
reaguje na swoje imię
zadaje pytania
jego mowa jest zrozumiała dla otoczenia
mówi wyrazy dwu- trzy- sylabowe
buduje zdania złożone
rozumie polecenia
potrafi bawić się „na niby”

Z logopedą należy się skonsultować, jeśli trzylatek:

nie reaguje na imię
nie inicjuje kontaktu/nie wykazuje chęci do komunikowania się
nie mówi/mówi niewiele
nie nawiązuje kontaktu wzrokowego
jego mowa jest niezrozumiała dla otoczeni
nie buduje zdań
nie reaguje na polecenia
podczas artykulacji wsuwa język między zęby
oddycha ustami (często ma otwartą buzię)
śpi z otwartą buzią
ma częste infekcje górnych dróg oddechowych
je tylko wybrane produkty
ssie kciuka
nie mówi głosek [p, b, m, t, d, k, g, ch, f, w, l, ł, j, n, ń, ś, ź, ć, dź]

Dziecko 3 -letnie jest już w stanie swobodnie komunikować się ze swoim otoczeniem. A zatem niemówiący 3 -latek nie jest normą. Mitem jest, że „chłopcy zaczynają mówić później” albo „jak pójdzie do przedszkola to się rozgada”. Jeśli niepokoi Cię coś w rozwoju Twojego 3 -latka, nie czekaj, skonsultuj się ze specjalistą!

Dla 3 -latków charakterystyczne jest to, że zadają dużo pytań. Jakie pytanie zadane przez Twoje dziecko najbardziej zapadło Ci w pamięci?

-Logopeda ogólny i kliczny- Paulina Mistal-